Kaas & Borrelz - 27 / Feb / 2025
Waarom komt Goudse kaas uit Gouda? De geschiedenis en traditie
Goudse kaas is wereldwijd een van de meest bekende en geliefde kaassoorten. Maar waarom draagt deze kaas de naam van de Nederlandse stad Gouda? Komt de kaas echt uit Gouda, of zit er een andere reden achter deze naam? In deze blog duiken we in de geschiedenis van Goudse kaas en ontdekken we waarom deze naam zo iconisch is geworden.
De oorsprong van Goudse kaas
De productie van Goudse kaas gaat terug tot de middeleeuwen. In die tijd werd er al kaas gemaakt in de regio rondom Gouda, maar niet per se in de stad zelf. Boeren in de omliggende polders produceerden de kaas, waarna ze deze naar de stad brachten om te verkopen. Gouda had namelijk vanaf de 12e eeuw het exclusieve marktrecht om kaas te verhandelen. Dit betekende dat boeren uit de omgeving hun kaas alleen in Gouda mochten verkopen, waardoor de stad het centrum van de kaashandel werd.
Wanneer is kaas Goudse kaas?
Niet elke kaas mag zomaar Goudse kaas genoemd worden. Er zijn een aantal criteria waaraan een kaas moet voldoen om deze titel te dragen:
Ingrediënten – Goudse kaas wordt traditioneel gemaakt van koemelk en bevat specifieke bacterieculturen en stremsel.
Productiemethode – De kaas moet volgens de traditionele bereidingswijze worden gemaakt, inclusief het persen, pekelen en rijpen.
Rijping – Goudse kaas kent verschillende rijpingscategorieën, van jong tot extra oud, wat invloed heeft op smaak en textuur.
Beschermde benamingen – Varianten zoals Boeren Goudse Oplegkaas hebben een beschermde status (BGA), wat betekent dat ze alleen in Nederland op traditionele wijze geproduceerd mogen worden.
Waarom kreeg de kaas de naam ‘Goudse kaas’?
Omdat alle kaas uit de regio via de markt in Gouda werd verhandeld, werd het al snel bekend als 'Goudse kaas'. Dit had vooral te maken met de strikte handelsregels en het marktrecht dat Gouda bezat. De stad fungeerde als een belangrijk knooppunt voor kaashandel, en zo groeide de naam Goudse kaas uit tot een begrip.
De traditie van de Goudse kaasmarkt
De Goudse kaasmarkt is een traditie die tot op de dag van vandaag voortleeft. Elke zomer wordt in Gouda de historische kaasmarkt gehouden, waarbij kaasboeren en handelaren op traditionele wijze onderhandelen over de prijs. Dit gebeurt door middel van het iconische ‘handjeklap’, waarbij men elkaar letterlijk in de hand slaat om een deal te sluiten. Deze markt is niet alleen een toeristische attractie, maar ook een eerbetoon aan het rijke verleden van de Goudse kaashandel.
Hoe wordt Goudse kaas gemaakt?
Hoewel de naam Goudse kaas beschermd is in bepaalde varianten (zoals Boeren Goudse Oplegkaas), wordt Goudse kaas tegenwoordig wereldwijd geproduceerd. De traditionele bereiding omvat de volgende stappen:
Melk bereiden: Verse koeienmelk wordt aangezuurd en verwarmd.
Stremmen: Er wordt stremsel toegevoegd om de melk in vaste en vloeibare bestanddelen te scheiden.
Snijden en persen: De wrongel wordt gesneden, verwarmd en in kaasvormen geperst.
Pekelbad: De kazen worden in een pekelbad gelegd om smaak en houdbaarheid te verbeteren.
Rijping: Afhankelijk van de gewenste leeftijd rijpt Goudse kaas weken tot jaren, wat de smaak en structuur beïnvloedt.
Conclusie
Goudse kaas dankt zijn naam niet aan de plaats waar hij geproduceerd werd, maar aan de stad waar hij historisch verhandeld werd. De stad Gouda speelde een cruciale rol in de kaashandel en gaf zo haar naam aan een van de beroemdste kazen ter wereld. Dankzij eeuwenoude tradities en een rijke geschiedenis blijft Goudse kaas tot op de dag van vandaag een icoon van de Nederlandse kaascultuur.
Wil je meer weten over kaas en traditionele Nederlandse producten? Blijf onze blog volgen voor meer smakelijke verhalen en inzichten!
bron: wikipedia & In De Buurt Gouda
